Скрининг-бұл ауруларды ерте анықтау

Денсаулық сақтау саласындағы негізгі басымдық профилактикалық медицинаны едәуір күшейту болып табылады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 982 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру шеңберінде халықтың нысаналы топтарын жаппай профилактикалық медициналық қарап-тексеруді немесе скринингтік зерттеулерді жүргізу көзделген,оның негізгі мақсаты ауруларды ерте сатыларда анықтау және аурулардың, олардың пайда болуына ықпал ететін қатер факторларының алдын алу болып табылады, халықтың денсаулығын қалыптастыру және нығайту.

Скринингтік зерттеулерге жататын адамдардың нысаналы топтары:

Артериялық гипертонияны, жүректің ишемиялық ауруын, қант диабетін, глаукоманы, онкопатологияны№ерте анықтауға скринингтік зерттеуден өтетін 30-70 жастағы ерлер мен әйелдер;

Жатыр мойнының қатерлі ісіктерімен динамикалық БАҚЫЛАУДА тұрмайтын 30-70 жастағы әйелдер;

40-70 жастағы, сүт безінің қатерлі ісіктерімен динамикалық БАҚЫЛАУДА тұрмайтын әйелдер;

Тоқ ішектің қатерсіз және қатерлі ісіктерімен динамикалық  БАҚЫЛАУДА тұрмайтын 50-70 жастағы ерлер мен әйелдер.

В және С вирустық гепатиттерін ерте анықтауға жататын ҚАУІПТІ топтар:

1) медицина қызметкерлері: қан өңдеуге қатысатын, инвазиялық емшаралар жүргізетін; гемодиализбен айналысатын қан қызметі ұйымдарының; - хирургиялық, стоматологиялық, гинекологиялық, акушерлік, гематологиялық бейіндердің, сондай-ақ диагностика мен емдеудің инвазиялық әдістерін жүргізетін; - клиникалық, иммунологиялық, вирусологиялық, бактериологиялық, паразитологиялық зертханалардың;

2) жоспарлы және шұғыл операциялық араласуларға түсетін тұлғалар;

3) гемодиализ, гематология, онкология, транспланттау, жүрек-тамыр және өкпе хирургиясы орталықтары мен бөлімшелерінің пациенттері;

4) гемотрансфузия, ағзаларды (ағзалардың бөліктерін), тіндерді, жыныстық, феталдық, дің жасушаларын және биологиялық материалдарды транспланттау және ауыстырып салу;

5) жүкті әйелдер;

6) өмір салтының ерекшеліктеріне байланысты АИТВ инфекциясын жұқтырудың жоғары қаупіне ұшыраған халықтың негізгі топтарындағы адамдар

Балаларды скринингтік қарап-тексеру дамуы өмірдің әртүрлі жас кезеңдерінде, оның ішінде жасөспірімдік кезеңде анатомиялық-физиологиялық даму ерекшеліктерімен байланысты аурулардың алдын алуға, ерте анықтауға және алдын алуға бағытталған.

Скринингтер қайда және қалай жүргізіледі?

Қаланың барлық тұрғындары тіркелген қалалық емханаларда медициналық тексеруден өте алады. Скринингтік тексерулерді скринингтік тексеруге жататын адамдардың жасалған тізіміне сәйкес медицина қызметкерлері тегін жүргізеді. Қарап тексеру мен тексерудің қажетті көлемі айқындалады, патология анықталған кезде профилактикалық қарап-тексеру жүргізілгеннен кейін пациенттер толық қарап-тексеруге және бейінді мамандарға консультацияға жіберіледі.

Педиатр дәрігердің, жасөспірімдер дәрігерінің, терапевт дәрігердің профилактикалық қарап-тексеру қорытындылары бойынша балалар мен ересектердің денсаулық жағдайына кешенді бағалау жүргізіледі, диспансерлік бақылау және сауықтыру жөніндегі іс-шаралар айқындалады. Уақытылы емдеуді бастау үшін кез-келген ауруды ерте кезеңдерде анықтау өте маңызды.

Профилактикалық тексерулер жүргізу үшін дәрігерге дейінгі қабылдау кабинеттері, ерлер мен әйелдердің қарау кабинеттері жұмыс істейді.

Халық арасында салауатты өмір салтын насихаттауды жүргізу, өз қызметін ерте сатыдағы ауруларды анықтау жолымен аурулардың профилактикасына, қауіп-қатер топтарымен жұмыс істеуге, скринингтік бағдарламалардың тиімділігін арттыруға, сапалы диспансерлеу жүргізу үшін қант диабеті мектебінің, артериялық гипертензия мектебінің, медициналық оңалту бөлімшесінің, диспансерлеу және кәсіби тексеру кабинетінің жұмысы ұйымдастырылды.

Жоғарыда аталған іс-шаралармен біз, медицина қызметкерлері біздің учаскелеріміздің әрбір бекітілген тұрғыны үшін сапалы және заманауи медицинаға қолжетімділікті қамтамасыз ететін болады, бұл ретте таңдалған бағытты бағалаудың басты өлшемшарттары пациенттердің қанағаттанушылығы болып табылады.

Қазақстанда скрининг тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне кіреді. Қазақстан Республикасының әрбір азаматы жыл сайынғы профилактикалық медициналық тексеруден өтуі тиіс.

Егер Сізді скринингке шақырса-тіркелген жеріңіз бойынша емханадан өту мүмкіндіңіз бар.

Ескертпе: аббревиатуралар мен қысқартулардың толық жазылуы:

      АФП-альфа-фетопротеин;

      БФЭКТ-бір фотонды эмиссиялық компьютерлік томография;

      БФЭКТ-КТ-компьютерлік томографиямен біріктірілген бір фотонды эмиссиялық томография;

      ЖЗТ-жалпы зәр талдауы;

      ИГХ-иммуногистохимиялық зерттеу;

      КДБ-консультациялық-диагностикалық бөлімше;

      КДК-консультациялық-диагностикалық көмек;

      КТ-компьютерлік томография;

      ҚЖТ-қанның жалпы талдауы;

      МРТ-магниттік-резонанстық томография;

      МСАК - медициналық-санитариялық алғашқы көмек;

      ПСА-простатикалық спецификалық антиген;

      ПЭТ-позитронды эмиссиялық томография;

      ТТГ-тиреотропты гормон;

      УДЗ-ультрадыбыстық зерттеу;
      ЭКГ-электрокардиография